Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες περιόδους της αμερικανικής ιστορίας, μιας και τότε τέθηκαν οι βάσεις για την ανάδειξη της χώρας σε υπερδύναμη. Η πληθώρα πρώτων υλών αλλά και η μαζική μετανάστευση αποτέλεσαν τους δύο βασικούς πυλώνες της βιομηχανικής ανάπτυξης των Η.Π.Α.
Την περίοδο αυτή επικρατούσαν συνθήκες πρώιμου καπιταλισμού που σημαίνει ότι η εκμετάλλευση των εργατών ήταν απροκάλυπτη και εξοντωτική. Η εργάσιμη μέρα διαρκούσε από την ανατολή ως τη δύση του ηλίου, ενώ η εργάσιμη βδομάδα κυμαινόταν από έξι έως εφτά ημέρες, κι όλα αυτά με αντάλλαγμα ημερομίσθια που μετά βίας εξασφάλιζαν την επιβίωση.
Οι μετανάστες πρώτης γενιάς συνήθως προορίζονταν για τις δυσκολότερες εργασίες (ορυχεία, χυτήρια κ.ά.) και ως εκ τούτου αποτέλεσαν τα θύματα της αγριότερης εκμετάλλευσης ανάμεσα στην εργατική τάξη. Όμως ανάμεσα στους μετανάστες που προέρχονταν από την Ευρώπη (οι οποίοι αποτελούσαν την πλειοψηφία των μεταναστών) υπήρχε ένας σημαντικός αριθμός ατόμων οι οποίοι ήταν φορείς σοσιαλιστικών ιδεών που εκείνη την εποχή ήταν ευρέως διαδεδομένες στην Ευρώπη.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω συνθηκών, η δεκαετία του 1870 σημαδεύτηκε από μια σειρά απεργιακών κινητοποιήσεων με κύριο αίτημα την καθιέρωση του οχτάωρου.
Το 1876 ιδρύθηκε το Εργατικό Κόμμα (που την επόμενη χρονιά μετονομάστηκε σε Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα) με σκοπό την καλύτερη οργάνωση των εργατικών αγώνων. Η ηγεσία του Σ.Ε.Κ προσπάθησε, και μερικώς πέτυχε, να ελέγξει τα συνδικάτα προωθώντας τον πολιτικό αγώνα ως πιο αποτελεσματικό τρόπο για την προώθηση των συμφερόντων της εργατικής τάξης.
Η επόμενη δεκαετία σημαδεύτηκε από την αποτυχία του Σ.Ε.Κ να φέρει το οποιοδήποτε αποτέλεσμα και την συνεπακόλουθη άνοδο των πιο ριζοσπαστικών κομματιών του σοσιαλιστικού κινήματος, και πιο συγκεκριμένα των επαναστατών σοσιαλιστών.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΣΙΚΑΓΟ
Στο Σικάγο υπήρχε τη δεκαετία του 1880 ισχυρή παρουσία αναρχικών, οι οποίοι εξέδιδαν πέντε εφημερίδες με αρκετά μεγάλη κυκλοφορία. Τα αποτελέσματα της διάδοσης των επαναστατικών ιδεών φάνηκαν το 1884, όταν το τοπικό συνδικάτο καπνεργατών αποσπάστηκε από τη συντηρητική Συνασπισμένη Επαγγελματική και Εργατική Ένωση καλώντας τα υπόλοιπα συνδικάτα να δημιουργήσουν ένα Κεντρικό Εργατικό Συνδικάτο, του οποίου η αγωνιστική κατεύθυνση φαίνεται από την κοινή διακήρυξη αρχών των πέντε πρώτων συνδικάτων που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των καπνεργατών: "Όλη η γη αποτελεί κοινωνική κληρονομιά, ο πλούτος είναι δημιούργημα της εργασίας, δεν μπορεί να υπάρξει καμία αρμονία ανάμεσα στους εργάτες και το κεφάλαιο, κάθε εργάτης οφείλει να αποσπαστεί από τα καπιταλιστικά πολιτικά κόμματα και να αφοσιωθεί στο συνδικάτο." Μέσα στον επόμενο χρόνο, τα 22 από τα 32 συνδικάτα της πόλης (ανάμεσά τους και τα 11 μεγαλύτερα) συμμετείχαν στο Κεντρικό Εργατικό Συνδικάτο. Τον επόμενο χρόνο το συνδικάτο άρχισε τον αγώνα για το οχτάωρο προτάσσοντας παράλληλα τον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση. Παραθέτουμε την εισήγηση του αναρχικού Α. Σπάιζ που υιοθετήθηκε από το Συνδικάτο και είναι ενδεικτική της αντίληψης αγώνα που επικρατούσε ανάμεσα στους εργάτες εκείνη την εποχή: "Απόφασή μας είναι να κάνουμε έκκληση στην τάξη των μισθωτών να πάρει τα όπλα για να προβάλει στους εκμεταλλευτές της το μοναδικό επιχείρημα που μπορεί να θεωρηθεί αποτελεσματικό: ΒΙΑ. Μολονότι περιμένουμε ελάχιστα από την καθιέρωση του οχτάωρου, υποσχόμαστε με πίστη να βοηθήσουμε τα αδέλφια μας που βρίσκονται σε μειονεκτικότερη θέση σε αυτή την ταξική πάλη με όλα τα μέσα και τη δύναμη που διαθέτουμε, εφόσον και αυτοί θα συνεχίσουν να διατηρούν ένα ανοιχτό και αποφασισμένο μέτωπο ενάντια στους κοινούς μας καταπιεστές, τους αριστοκράτες αλήτες και τους εκμεταλλευτές. Η πολεμική μας κραυγή είναι: Θάνατος στους εχθρούς του ανθρώπινου γένους!"
ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ
Την Πρωτομαγιά του 1886 κηρύσσεται γενική απεργία στην οποία συμμετέχουν 40.000 εργάτες, αριθμός που αυξάνεται στις 65.000 τις επόμενες μέρες. Η αστυνομία της πόλης τίθεται σε επιφυλακή συνεπικουρούμενη και από ιδιωτικούς αστυνομικούς. Οι δύο πρώτες ημέρες κυλούν ειρηνικά, όμως στις 3 Μάη, καθώς ο Σπάιζ μιλούσε σε 6.000 ξυλεργάτες, περίπου 200 αποσπάσθηκαν και κατευθύνθηκαν σε ένα εργοστάσιο ξυλείας όπου και επιτέθηκαν στους απεργοσπάστες. Λίγο αργότερα εμφανίστηκε δύναμη της αστυνομίας η οποία άρχισε να πυροβολεί τους απεργούς. Τέσσερις απεργοί σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν. Την επόμενη μέρα πραγματοποιείται συγκέντρωση 3.000 ατόμων η οποία εξαιτίας της βροχής διαλύθηκε στις 10 το βράδυ. Λίγο αργότερα 180 αστυνομικοί προσπαθούν να διαλύσουν τους εναπομείναντες απεργούς. Η απάντηση ήρθε με τη μορφή μιας βόμβας που έπεσε ανάμεσα στους μπάτσους τραυματίζοντας 66 εκ των οποίων 7 πέθαναν αργότερα. Οι μπάτσοι άρχισαν να πυροβολούν σκοτώνοντας αρκετούς και τραυματίζοντας 200 περίπου απεργούς.
Τις επόμενες ημέρες οι αστικές φυλλάδες απαιτούσαν την άμεση σύλληψη και εκτέλεση των ανατρεπτικών στοιχείων. Η αστυνομία συνέλαβε τους αναρχικούς Σπάιζ, Φήλντεν, Σουώμπ, Άντολφ Φίσερ, Τζωρτζ Ένγκελς, Λούις Λινγκ, Όσκαρ Νημπ, οι οποίοι μαζί με τον Πάρσονς που συνελήφθη αργότερα έγιναν γνωστοί ως οι οχτώ του Σικάγο. Η δίκη τους ξεκίνησε στις 21 Ιούνη και τελείωσε στις 20 Αυγούστου 1886. Οι επτά καταδικάσθηκαν σε θάνατο και ο Νημπ σε 15 χρόνια φυλάκιση. Ο Φήλντεν και ο Σουώμπ έκαναν αίτηση για χάρη και η ποινή τους μετατράπηκε σε ισόβια. Οι υπόλοιποι ζήτησαν ελευθερία ή θάνατο, με αποτέλεσμα οι τέσσερις να εκτελεστούν στις 11 Νοέμβρη 1887 ενώ ο Λινγκ αυτοκτόνησε την προηγούμενη στο κελί του πυροδοτώντας ένα τσιγάρο με δυναμίτη στο στόμα του.
«Θα έρθει η μέρα που η σιωπή μας θα είναι πιο δυνατή από τις φωνές που καταπνίγεται σήμερα»
1 ΜΑΗ 1936
Θεσσαλονίκη 1936. Οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, του Βόλου, της Ξάνθης, της Δράμας και της Καβάλας κατεβαίνουν σε απεργία ζητώντας την εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης. Στην απεργία πήραν μέρος 40.000 καπνεργάτες. Τις επόμενες μέρες ακολουθούν συγκρούσεις. Στις 9 του Μάη οι χωροφύλακες αρχίζουν επιθέσεις στις συγκεντρώσεις των απεργών. Οι αυτοκινητιστές είχαν κατέβει σε απεργία αλληλεγγύης στην Εγνατία. Για να αμυνθούν στήνουν οδοφράγματα.Οι χωροφύλακες χτυπάνε «στο ψαχνό». Πρώτος νεκρός ο Τάσος Τούσης. Ακολουθούν άλλοι τέσσερις. Αντί για σημαίες υψώνονται μαντίλια βουτηγμένα στο αίμα. Οι διαδηλωτές φωνάζουν: «Κάτω οι δολοφόνοι, να φύγει η κυβέρνηση Μεταξά». Λίγο πιο πέρα οι χωροφύλακες πυροβολούν άοπλο πλήθος. «Απολογισμός»: 20 νεκροί, 300 τραυματίες. Το απόγευμα γίνεται νέα διαδήλωση, τη νύχτα η κυβέρνηση Μεταξά στέλνει στρατιωτικές δυνάμεις από τη Λάρισα και τέσσερα αντιτορπιλικά.
Την επόμενη μέρα η κηδεία των θυμάτων είναι πραγματικός παλλαϊκός ξεσηκωμός. Στο νεκροταφείο συγκεντρώνονται 150.000 άνθρωποι. Στις 11 του Μάη κηρύσσονται απεργίες διαμαρτυρίας σε πολλές πόλεις της χώρας και στις 13 του Μάη πανελλαδική απεργία. Οι καπνέμποροι υποχωρούν στις περισσότερες οικονομικές διεκδικήσεις. Η κυβέρνηση Μεταξά αρνείται να ικανοποιήσει τα πολιτικά αιτήματα5. Ο Γιάννης Ρίτσος, συγκλονισμένος απ' τα γεγονότα, γράφει τον «Επιτάφιο». Στις 10 του Μάη ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει τη συγκλονιστική φωτογραφία, όπου απεικονίζεται μια μάνα να θρηνεί καταμεσής του δρόμου το νεκρό παιδί της. Ο νεκρός είναι ο Τάσος Τούσης.
1 ΜΑΗ 1944
Χρόνια αργότερα, μια άλλη Πρωτομαγιά, "χαρά Θεού", το 1944, 200 Έλληνες πατριώτες, που δεν άλλαξαν κι αυτοί τις ιδέες τους, θα ποτίσουν με το αίμα τους το Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ήταν κρατούμενοι στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, οι περισσότεροι εξόριστοι, Ακροναυπλιώτες και Αναφιώτες Κομμουνιστές, που τους παρέδωσε στο γερμανικό καταχτητή η 4 Αυγουστιανή Κυβέρνηση, και άλλοι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης.Η εκτέλεσή τους έγινε σε αντίποινα για το θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού και 3 συνοδών του σε μάχη με τους αντάρτες στους Μολάους, λίγες μέρες νωρίτερα.Η μέρα της εκτέλεσης, η Πρωτομαγιά, δεν επιλέχθηκε τυχαία. Ο φασίστας καταχτητής ήθελε να δώσει ένα μεγάλο τρομοκρατικό μήνυμα, εκτελώντας τον ανθό του επαναστατικού και εργατικού κινήματος. Τους διάλεξε έναν έναν, όπως διάλεξε και για τόπο εκτέλεσης τη λεβεντομάνα Καισαριανή
1η Μάη 1976
Βρίσκετε νεκρός σε ύποπτο τροχαίο δυστυχημα ο Αλέκος Παναγούλης. Ενας μεγάλος αγωνιστής κατα την διάρκεια της χούντας. Ο άνθρωπος που αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον δικτάτορα.
